Dijital platformların, kullanıcıların tarama ve alışveriş geçmişine göre kişiselleştirilmiş reklamlar sunarak beyin üzerinde doğrudan etkili olabildiğini dile getiren uzmanlar, dijital platformlardaki sık tekrar edilen reklamların da bir ürün veya markayı daha tanıdık hissettirdiği için alışveriş yapma ihtimalini artırabildiğini söylüyor.
Dijital platformlarda özellikle sınırlı zaman veya stokla gösterilen fırsat reklamlarının, beynimizde ‘bir fırsatı kaçırma’ korkusu yaratabildiğini ve bu ruh hali durumunun, alışveriş kararlarımızı hızlandırabildiğini kaydeden İletişim Fakültesi Reklamcılık Bölümünden Doç. Dr. Cihan Becan, “Algoritmaların alışveriş kararlarını şekillendirme gücünü azaltmak için dijital farkındalık kazanmak ve bilinçli tüketim alışkanlıkları geliştirmek bireyin elinde. Gizlilik ayarlarını güncelleyerek veya çerezleri devre dışı bırakarak algoritmaların önerilerini azaltabiliriz.” dedi. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Reklamcılık Bölümünden Doç. Dr. Cihan Becan, dijital platformlardaki reklamların alışverişleri nasıl şekillendirdiğini değerlendirdi.
KULLANICILARIN TARAMA GEÇMİŞİNE GÖRE KİŞİSELLEŞTİRİLMİŞ REKLAMLAR BEYİN ÜZERİNDE ETKİLİ
Dijital platformlardaki reklamların, beynimizi alışveriş konusunda kontrol ettiğine yönelik görüşleri ele alan Doç. Dr. Cihan Becan, “Dijital platformlardaki reklamların beynimiz üzerindeki etkisi dikkate değer bir boyuta ulaştı. Sürekli maruz kaldığımız dijital reklamlar aracılığıyla, beynimizin alışveriş kararlarını etkilemek için pek çok stratejik yöntemin kullanıldığını söyleyebiliriz. Peki, hangi yollarla etkilendiğimize bakacak olursak şöyle sıralamak mümkün. Bunlardan ilki olarak, kişiselleştirilmiş içeriğin gücünden bahsedilebilir. Dijital platformlar, kullanıcıların tarama ve alışveriş geçmişine göre kişiselleştirilmiş reklamlar sunarak beyin üzerinde doğrudan etkili olabiliyor. Bu reklamlar, zihnimizi o ürüne karşı daha duyarlı hale getirerek satın alma ihtimalimizi artırıyor.” dedi.
FIRSAT REKLAMLARI, BEYNİMİZDE ‘BİR FIRSATI KAÇIRMA’ KORKUSU YARATABİLİYOR!
İkinci faktör olarak özellikle kişiselleştirilmiş içerik üzerinden tekrarlanan maruz kalma ile beyin, tekrar tekrar gördüğü şeylere daha fazla ilgi duymaya başladığını da kaydeden Doç. Dr. Cihan Becan, “Dijital platformlardaki sık tekrar edilen reklamlar, bir ürün veya markayı daha tanıdık hissettirdiği için alışveriş yapma ihtimalimizi artırabiliyor. Bir diğer faktör olarak gelişmeleri kaçırma korkusuna (FOMO) değinilebilir. İnsanlar genellikle, başkalarının sahip olduğu heyecanlı ve görkemli hayatlarına yönelik dijital platformlar aracılığıyla sürekli takip etme isteği duyarlar. Ancak bunu yerine getiremediklerinde de bir endişe haline yol açması söz konusu olmaktadır. Dolayısıyla dijital platformlarda özellikle sınırlı zaman veya stokla gösterilen fırsat reklamları, beynimizde ‘bir fırsatı kaçırma’ korkusu yaratabilmektedir. Bu ruh hali durumu, alışveriş kararlarımızı hızlandırabilir.” dedi.
İNFLUENCERLAR ARACILIĞIYLA REKLAM EDİLEN ÜRÜNLER, ‘GÜÇLÜ’ VEYA ‘HAVALI’ HİSSETTİRİYOR
Dijital platformlardaki reklamların rasyonel içerikli iletilerden ziyade, duygusal bağ kurarak kişileri etkileyebildiğini söyleyen Doç. Dr. Cihan Becan, “Örneğin, sosyal medya influencerları aracılığıyla reklam edilen bir ürün, ‘güçlü’ veya ‘havalı’ hissettireceğine dair bilinçaltımıza mesajlar gönderebilir. Neticede tüketicilerin istemli veya istemsiz her yaptığı alışveriş deneyiminin sonucunda bir ödül beklentisi oluşur. Çoğu reklam da beynimizin dopamin sistemini tetikleyerek ödül beklentisi yaratmaktadır. Mesela eğlenceli veya şaşırtıcı bir içerik, beynimizde pozitif hisler uyandırıp alışverişe yönelik isteğimizi artırabiliyor.” ifadesinde bulundu.
DAHA ÖNCE YAPILAN TERCİHLER, DİJİİTAL BİR AYAK İZİNE DÖNÜŞÜYOR
İnsanların dijital alışveriş tercihlerinin birçok farklı faktörden etkilenebildiğini belirten Doç. Dr. Cihan Becan, şöyle devam etti: “Öncelikle bir alışveriş sürecine girdiğimizde, platformlarda ilk baktığımız alan, kullanıcı yorumlarıdır. Acaba ürünle/hizmetle ilgili ne yazmışlar, nasıl bir deneyim geçirmişler gibi kafamızdaki soruları buralardan bakarak cevabını ararız. Onun yanında kaç yıldız ya da puan verilmiş onu da merak ederiz. Yani insanlar olarak başkalarının deneyimlerinden ister istemez etkileniriz. Yüksek puanlı ürünler veya olumlu kullanıcı yorumları, tüketicinin o ürünü alma eğilimini güçlendirir. Sosyal kanıt, tüketicinin güvenini artırarak kararlarını olumlu yönde etkilemektedir.”
Haber Merkezi
ABDULVAHİT GÜRASLAN
