Hatay sınırları içerisinde bulunan endemik bitki türleri ilgili yaptığı araştırmalar ile bilinen Antakya Doğa Sanat ve Turizm Derneği Başkanı Dr. Biyolog Samim Kayıkçı Bilimsel adı “Helichrysum stoechas” olan ölmezçiçek ile ilgili hazırladığı bilgilendirme yazısında: ”Bilimsel adı “Helichrysum stoechas” olan ölmezçiçek, Papatyagiller (Asteraceae) ailesinden bir bitki türüdür. Kudama, Ölmezçiçek, Altınbaşak ya da Altın Otu isimleriyle bilenen bitki, bahar aylarında parlak sarı renkli çiçekler açan çok yıllık bir türdür. Maki, kızılçam ormanı ve yamaçlarda yayılış gösterir.
“Helichrysum” ismi Yunanca olan “helios” (güneş) ve “krysos” (altın) kelimelerinden türetilmiştir. Bitkinin çiçekleri sahip olduğu “izosalipurpozit” adı verilen bir kimyasal madde nedeniyle altın sarısı rengindedir. Bitkinin çiçekleri koparıldıktan sonra çok uzun süre boyunca canlı renklerini korur. Ülkemizde Akdeniz ve Ege kıyıları boyunca yayılış gösterir. Ülkemiz dışında Akdeniz Havzasında (İtalya, Kıbrıs, Lübnan, Kuzey Afrika vd.) yayılışı vardır. Ölmezçiçek, flavonoidler, terpenoidler, uçucu yağlar ve yağ asitleri açısından zengindir. Bitkinin uçucu yağında ana bileşenler β-caryophyllene, α-humulene, α-pinene, α-bisabolol ve limonene’dir. Sahip olduğu zengin kimyasal kompozisyon antiviral, antifungal, antimikrobiyal ve anti-enflamatuar etkiler göstermektedir. Bitkinin, grip, pankreas hastalıkları ve asabiyet tedavisinde kullanıldığı rapor edilmiştir. Bitkinin geleneksel halk tıbbında geniş kullanım alanları vardır. Portekiz’de bitkinin, geleneksel olarak, bronşit, soğuk algınlığı ve ateş tedavisi için kullanıldığı; İspanya’da, geleneksel halk tıbbında, bitkinin sindirim rahatsızlıkları, diş ağrısı ve yara iyileşmesi için kullanıldığı; Libya’nın sahil bölgelerinde, böbrek taşı rahatsızlıklarının tedavisinde kullanıldığı; Libya’nın doğu bölgelerinde, yerel olarak “Eshbet Larnab” ismiyle bilinen bitkinin, böbrek taşı, idrar yolu enfeksiyonu, sarılık ve gastrit tedavisinde kullanıldığı bildirilmiştir.
İPEĞİN RENGİ SARIYA DÖNÜYOR
Ülkemizde, bitkinin çiçeklerinden hazırlanan çayın, idrar sökücü, safra sökücü ve böbrek kumu dökücü olarak kullanıldığı rapor edilmiştir. Mersin ilinde yaşayan Yörüklerin, bitkiyi, mide ağrısı tedavisi için kullandığı; Bursa ilinde, yerel olarak “Alay Çiçeği”, “Altınbaşak”, “Sarı Çiçek” ve “Yayla Çiçeği” isimleriyle bilinen bitkinin, böbrek taşlarından kaynaklanan ağrıların geçirilmesi ve böbrek kumlarının düşürülmesi amacıyla kullanıldığı; Aydın ilinin Kuşadası ilçesinde “Altınotu” ismiyle bilinen bitkinin, toprak üstü kısımlarından hazırlanan infüzyonun, böbrek taşı düşürmede kullanıldığı; İlimizde, yerel olarak, “Khara nnehil” olarak isimlendirilen bitkinin, öksürük, mide ağrıları, gastrit ve ülser tedavisinde kullanıldığı rapor edilmiştir. Sardunya’da sarı renkli yerel kumaşların üretiminde kullanıldığı (dut yapraklarıyla beslenen ipekböcekleri ölmezçiçek bitkisinin çiçekleriyle beslendiğinde, elde edilen ipeğin rengi sarıya döner) bildirilmiştir. Hatay ili biyolojikçeşitlilik açısından çok özel bir bölgedir. Özellikle tıbbi ve aromatik bitkiler açısından eşsiz bir zenginliğimiz var. Bu eşsiz zenginliği tanımak, tanıtmak, korumak ve ekonomik potansiyelinden faydalanmak deprem sonrası büyük hasar alan şehrimizin kalkınmasına önemli katkılar sağlayacaktır. “ifadelerine yer verdi.
Haber: Hanifi EKER
ABDULVAHİT GÜRASLAN
